79. Fundacja rodzinna (4/10) – Jak ją założyć krok po kroku?

W ostatnich trzech artykułach na tym blogu na temat fundacji rodzinnej wyjaśniłem Ci szczegółowo:

Były to jednocześnie trzy pierwsze części z kilkuodcinkowej serii na temat fundacji rodzinnej, w której szczegółowo przybliżam Ci najważniejsze kwestie praktyczne tego rozwiązania.

Dziś pragnę Tobie wytłumaczyć, jak założyć fundację rodzinną. Jeśli zatem chcesz zostać fundatorem, który chce ją utworzyć, to w tym artykule wyjaśnię Ci krok po kroku, jak to uczynić. Proponuję jednak, abyś wcześniej zapoznał się z poprzednimi odcinkami tej serii, a zwłaszcza z częścią drugą na temat tego, Kto może być fundatorem, a kto beneficjentem w fundacji rodzinnej.

Jakie kroki należy podjąć, aby założyć fundację rodzinną?

Wbrew pozorom, utworzenie fundacji rodzinnej wcale nie jest takie trudne. W tym celu należy wykonać 6 kroków, które powinieneś zrobić po kolei.

Najpierw wymienię Ci, jakie one są, zaś w dalszej części tego artykułu opiszę Ci więcej na temat każdego z nich. Oto one:

1) złóż oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej,

2) sporządź statut fundacji rodzinnej,

3) sporządź spis mienia,

4) utwórz wymagane organy fundacji rodzinnej,

5) przekaż majątek do fundacji rodzinnej,

6) dokonaj wpisu do rejestru fundacji rodzinnych.

1) Oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej

Twoim najważniejszym zadaniem jako fundatora jest utworzenie fundacji rodzinnej. W tym celu powinieneś złożyć oświadczenie o jej ustanowieniu. Możesz to uczynić na 2 sposoby:

a) w akcie założycielskim w formie aktu notarialnego,

b) albo w testamencie notarialnym.

Bez względu zatem na to, który ze sposobów wybierzesz, wizyta u notariusza jest niezbędna.

Pamiętaj, że jeśli chcesz założyć fundację rodzinną za swojego życia, to musisz złożyć oświadczenie o jej ustanowieniu w akcie założycielskim. Jest to też jedyny sposób na jej utworzenie przez więcej niż jednego fundatora.

Natomiast oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w testamencie notarialnym powinieneś złożyć tylko wtedy, gdybyś chciał, aby ta fundacja powstała dopiero po Twojej śmierci.

Ważne też, abyś wiedział, iż z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo też ogłoszenia testamentu powstaje tzw. fundacja rodzinna w organizacji. Jest to o tyle istotne, że może ona już we własnym imieniu np. nabywać prawa, w tym własność nieruchomości, zaciągać zobowiązania, czy też zarządzać posiadanym majątkiem.

2) Sporządzenie statutu fundacji rodzinnej

Drugim krokiem w celu utworzenia fundacji rodzinnej jest sporządzenie jej statutu. Musi mieć on także formę aktu notarialnego. Moim zdaniem, jest to jedna z najważniejszych czynności, którą wykonuje fundator.

Pamiętaj, abyś bardzo dobrze przemyślał treść statutu, gdyż to właśnie ona decyduje o przyszłym kształcie Twojej fundacji rodzinnej. Jeśli będzie on dobrze przygotowany, to będzie mógł służyć Twoim bliskim przez lata, zaś jeśli go nie przemyślisz, to stanie się on dla nich źródłem mnóstwa problemów.

Uważam, że koniecznie powinieneś skonsultować się w tym celu z prawnikiem, ale tylko takim, który specjalizuje się w fundacjach rodzinnych. Być może także i warto przedyskutować go z innymi mądrymi ludźmi, np. z doradcą podatkowym, księgowym, czy doradcą majątkowym.

Statut jest bowiem najważniejszym aktem prawnym w każdej fundacji rodzinnej, gdyż zawiera on najistotniejsze reguły jej funkcjonowania. Jest on zatem odpowiednikiem np. umowy spółki w przypadku spółki z o.o.

Tematyce statutu w fundacji rodzinnej zamierzam poświęcić odrębny odcinek na tym blogu.

3) Sporządzenie spisu mienia

Jak już wcześniej wspominałem w poprzednich odcinkach tej serii – powołując do życia fundację rodzinną powinieneś (jako fundator) określić w statucie wartość tzw. funduszu założycielskiego (np. 353.000 zł). Pamiętaj jednak, że nie może być ona niższa niż 100.000 zł.

Ta suma powinna następnie zostać szczegółowo wskazana w tzw. spisie mienia, w którym należy wymienić poszczególne składniki majątku przekazywane na pokrycie funduszu założycielskiego wraz z ich wartością (np. mieszkanie w X – o wartości 300.000 zł, akcje spółki Y – o wartości 50.000 zł, itp.).

W przypadku zaś, gdy fundacja rodzinna jest tworzona przez kilku fundatorów, rejestr ten musi również zawierać informacje o proporcjach wniesionego majątku dla każdego z fundatorów.

Pamiętaj, że taki spis mienia sporządza się w formie pisemnej, ale nie jest on dołączany do wniosku o rejestrację fundacji rodzinnej, gdyż wystarczy tam oświadczenie fundatora o wniesieniu mienia na pokrycie funduszu założycielskiego.

4) Utworzenie wymaganych organów fundacji rodzinnej

Aby założyć fundację rodzinną musisz także ustanowić jej organy, które są wymagane przez przepisy prawne lub też statut. Polega to na tym, że powinieneś jako fundator powołać pierwszych członków tych organów (czyli pierwszego składu), tak aby one mogły działać.

Jakie to są organy?

a) zarząd

Jest to organ obowiązkowy, który musi być w każdej fundacji rodzinnej.

b) zgromadzenie beneficjentów

Jest to także organ obowiązkowy, jednak Ty jako fundator decydujesz o tym, czy wszyscy beneficjenci Twojej fundacji wejdą w skład tego organu, czy też tylko niektórzy z nich (np. chcesz, aby w tym uczestniczyli: Twoja małżonka oraz pełnoletni syn, ale bez małoletniej córki),

c) rada nadzorcza

Generalnie jest to organ nieobowiązkowy, którego w ogóle nie musisz tworzyć, chyba że:

– liczba beneficjentów Twojej fundacji przekracza 25 osób

– albo też w statucie postanowiłeś, że rada nadzorcza musi powstać w tej fundacji .

Co do zasady, nie ma specjalnych wymogów co do formy powołania pierwszych członków tych organów, a zatem możesz to uczynić w zwykłej formie pisemnej (pisemne oświadczenie fundatora).

Jedynym wyjątkiem jest tu sytuacja, kiedy ustanawiasz fundację w testamencie notarialnym. Wówczas powołanie członków pierwszego składu zarządu musi nastąpić także w tym testamencie, a zatem w formie testamentu notarialnego.

Możliwe jest także powołanie w statucie składu pierwszych organów Twojej fundacji rodzinnej. Osobiście polecam to rozwiązanie, chyba że jeszcze w tym momencie nie zdecydowałeś się, kogo chcesz tam wybrać.

5) wniesienie funduszu założycielskiego do fundacji rodzinnej

Kolejnym wymogiem utworzenia fundacji rodzinnej jest przekazanie jej majątku, czyli tzw. funduszu założycielskiego. Jego wartość określasz w statucie, ale nie może być ona niższa niż 100 000 zł.

Pamiętaj jednak, że to wcale nie muszą być środki pieniężne, lecz także mogą to być np. nieruchomości, ruchomości (samochody, maszyny), akcje, wierzytelności, prawa autorskie, itp.

Ważne jest, abyś dochował wymaganego terminu. Kiedy zatem powinieneś wnieść fundusz założycielski do fundacji rodzinnej? To zależy od sposobu jej utworzenia:

a) Gdy ustanawiasz fundację rodzinną w akcie założycielskim, to wtedy musi być on wniesiony przed jej wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych.

Przekazując fundacji środki pieniężne możesz to uczynić np. w formie przelewu, a jeśli oddajesz na rzecz fundacji inne rzeczy lub prawa, to warto zawrzeć umowę darowizny.

b) Jeżeli zaś powołujesz fundację rodzinną w testamencie notarialnym, to wówczas termin ten jest dłuższy, gdyż wniesienie funduszu założycielskiego może nastąpić w terminie 2 lat od jej wpisania do rejestru fundacji rodzinnych.

Aby spełnić ten warunek wystarczy, że ustanowisz w testamencie fundację rodzinną swoim spadkobiercą lub zapisobiercą windykacyjnym.

6) Wpis do rejestru fundacji rodzinnych

Ostatnim krokiem koniecznym do powstania fundacji rodzinnej jest jej wpis do rejestru fundacji rodzinnych.

Wniosek o jej rejestrację w tym rejestrze powinien złożyć:

a) fundator – jeśli utworzono ją w akcie założycielskim,

b) zarząd fundacji – jeśli utworzono ją w testamencie notarialnym.

Musisz wiedzieć, że wniosek o wpis w rejestrze fundacji rodzinnych składa się:

– na urzędowym formularzu, który znajdziesz na oficjalnej stronie Ministerstwa Sprawiedliwości (aktualny link),

– do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim, który jest w Polsce jedynym właściwym organem rejestrowym dla fundacji rodzinnych,

– zaś formularz ten należy wypełnić czytelnie, wielkimi drukowanymi literami – komputerowo lub ręcznie.

Pamiętaj, że na zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru masz termin 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu założycielskiego albo też ogłoszenia testamentu notarialnego.

Z chwilą wpisu fundacji rodzinnej do tego rejestru nabywa ona osobowość prawną i staje się pełnoprawnym podmiotem.

To tyle na dzisiaj. W kolejnych odcinkach tej serii opowiem Ci m.in. o tym, jak mądrze przygotować statut fundacji rodzinnej, jak funkcjonują jej organy, czy też jakie podatki ona płaci.

Jeżeli podoba Ci się idea tego bloga to proszę Cię o jego udostępnienie, polubienie lub skomentowanie – dzięki temu ma on szanse dotarcia do szerszego kręgu odbiorów, a być może wśród nich są osoby, które bardzo potrzebują zawartych w nim informacji. Polecam także zapisanie się na mojego Newslettera – wtedy nie umknie Ci żaden odcinek tego bloga, a także polubienie mnie na Facebook-u.

Udostępnij

Tweetuj

Przypnij