Iwona stanęła w drzwiach swojej przyjaciółki Ani. Była cała zapłakana. Ania bez słów wpuściła ją do mieszkania i zrobiła jej ciepłą herbatę. Po kilku minutach Iwona uspokoiła się i zaczęła zwierzać się swojej przyjaciółce. Znalazła się ze swoim synkiem Piotrusiem w bardzo ciężkiej sytuacji finansowej i nie miała z czego żyć. Chłopiec uczył się bardzo dobrze i właśnie dostał się do I klasy renomowanego liceum we Wrocławiu. Łączny koszt utrzymania Piotrusia wynosił około 1000 zł miesięcznie, zaś Iwona właśnie straciła pracę. Tymczasem Łukasz – ojciec dziecka – przelewał jej na konto jedynie 200 zł twierdząc, że więcej od niego i tak nie dostanie, bo jest bezrobotny, choć wiedziała, że pracuje on „na czarno” w budowlance. Ania postanowiła więc pomóc jej napisać pozew alimentacyjny. Niestety żadna z nich nie znała rzeczywistej sytuacji finansowej Łukasza.
Niejednokrotnie spotkałem się z takim pytaniem, w jakiej wysokości powinny być płacone alimenty. Z jednej strony wiele osób zastanawia się bowiem nad tym, o jaką kwotę powinienem (powinnam) wystąpić w pozwie alimentacyjnym. Z drugiej jednak strony niejeden z zobowiązanych do płacenia alimentów narzeka na to, że on musi płacić wysokie alimenty, gdy tymczasem jego kolega uiszcza alimenty w wysokości o połowę mniejszej. Dlatego postanowiłem krótko wyjaśnić to zagadnienie.
Rozwiązania dotyczące wysokości alimentów w innych państwach
Problem ten jest bardzo rozmaicie rozwiązany w innych państwach – albo stosowana jest specjalna tabela alimentacyjna albo też model procentowy w stosunku do zarobków rodziców, ewentualnie jakieś inne rozwiązanie elastyczne (uzależnione od okoliczności danego przypadku). I tak przykładowo u naszych niemieckich sąsiadów alimenty na dziecko należne są jako wartość procentowa minimalnego świadczenia alimentacyjnego dla danej grupy wiekowej. Z kolei w Austrii stosuje się tzw. metodę procentową opartą na specjalnej tabelce, według której alimenty oblicza się jako procentowy udział dziecka w zależności od jego wieku w przychodach netto osoby mającej płacić te alimenty.
A w jakie oblicza się alimenty w Polsce?
W Polsce przyjęto rozwiązanie, który określiłbym jako elastyczne, gdyż ustalone są trzy przesłanki, od których zależy wysokość alimentów. Tymi przesłankami są: usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Bierze się zatem pod uwagę z jednej strony okoliczności dotyczące uprawnionego do alimentów dziecka, zaś z drugiej strony – rodzica zobowiązanego do ich płacenia.
Usprawiedliwione potrzeby dziecka
W pierwszej kolejności należy określić potrzeby dziecka. Dodać trzeba, że przy ich ustalaniu bierze się pod uwagę jedynie usprawiedliwione potrzeby dziecka, a zatem co do zasady powinny być to potrzeby o charakterze podstawowym, a nie zbytkowym lub nawet luksusowym. Wymienić mogę tu przykładowo takie składniki jak wyżywienie, odzież, obuwie, środki czystości, chemia i kosmetyki, podręczniki, artykuły szkolne, bilety na autobus czy też uzasadniona rozrywka. Jeśli jednak ktoś żąda wysokich alimentów argumentując, że mają one mu umożliwić odbycie drogiej podróży zagranicznej czy nauki trzeciego języka obcego albo też realizację kosztownego hobby takiego jak np. skoki na spadochronie, to takie żądanie jest bezzasadne. Należy bowiem pamiętać, że w wyniku wykonania obowiązku alimentacyjnego poziom życia uprawnionego do alimentów nie może być wyższy niż poziom życia rodzica zobowiązanego do ich płacenia.
Zarobkowe możliwości zobowiązanego
Liczą się tu możliwości zarobkowe, a nie faktycznie uzyskiwane zarobki. Jeśli bowiem wysoko wykwalifikowany inżynier budowlany, który bez problemu mógłby uzyskać dobrze płatną pracę, zwolnił się z pracy albo też zmienił pracę na niżej płatną to Sąd rozstrzygając o alimentach nie powinien brać tego pod uwagę. Możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej nie wynikają bowiem z faktycznie osiąganych zarobków i dochodów, ale stanowią środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych.
Majątkowe możliwości zobowiązanego
Wielokrotnie można się spotkać z sytuacją, że zobowiązany do płacenia alimentów wprawdzie faktycznie zarabia niewiele, ale posiada spory majątek. A bierze się tu pod uwagę – podobnie jak wyżej – możliwości tej osoby. Przy ocenie możliwości majątkowych zobowiązanego należy więc ustalić najważniejsze składniki jego majątku takie jak np. nieruchomości, samochody, środki na rachunkach bankowych, akcje itp.
Ponadto, trzeba pamiętać, że przy ustalaniu wysokości alimentów osoby, która założyła nową rodzinę, należy też uwzględnić obowiązek zaspokojenia potrzeb nowej rodziny.
Jeżeli Państwu podoba się idea niniejszego bloga to proszę o jego udostępnienie, polubienie lub skomentowanie – dzięki temu ma on szanse dotarcia do szerszego kręgu odbiorów, a być może wśród nich są osoby, które bardzo potrzebują zawartych w nim informacji.
Niniejsze zdjęcie wykonałem w Hawanie.
Copyright © 2019 Rafał Ganowski